SushiSwap (SUSHI) mutfağıyla olduğu kadar, blok zincir ve kripto alanlarındaki atılımlarıyla da göz dolduran bir coğrafya olan Doğu Asya’nın bir ürünü olarak karşımıza çıkar.
Sushi doğası ve yapım teknikleri bağlamında oldukça tartışmalı, fanatik sevenleri kadar hiç ağzına sürmeyenlerin de olduğu bir balık ürünüdür. Ancak SushiSwap (SUSHI) platformu böyle göreceli damak tatlarından bağımsız olarak her kripto ilgilisine eşi mesafededir.
İşte bu makalede SushiSwap (SUSHI) nedir, nasıl çalışır gibi soruları merak edenler için yakın mercekle incelemeye çalışacağız.
İçindekiler
SushiSwap (SUSHI) otomatik piyasa yapıcısı (AMM) platformu olarak etkinlik gösteren bir platformdur. Dijital coin ve token kullanıcıları arasında giderek daha çok rağbet göre AMM'ler, herhangi bir token çifti oluşturmak için akıllı kontratlar sunan merkezi olmayan borsalardır.
SushiSwap (SUSHI) 2020 yılının Eylül ayında bir Uniswap çatallanması (fork) olarak üretilmiş oldukça yeni bir token takas platformudur. Ortaya çıktığı dönem itibariyle AMM ve merkeziyetsiz finans uygulamalarının (DeFi) artan popülerliği, paralelinde DeFi tokenlerindeki ticaret patlamasını da birlike getirmiştir.
Haliyle SushiSwap doğduğu zamanın ruhunu taşıyan bir projedir. SushiSwap, otomatik piyasa yapıcıları evrenini çeşitlendirmeyi ve ek olarak öncülü olan önceden Uniswap platformu içinde bulunmayan, dahili token SUSHI ile ağ kullanıcılarına yüksek ödüller eklemeyi hedeflemiştir.
SUSHI token, Uniswap bünyesinde UNI token neyse SushiSwap’ta bunun karşılığına denk düşer.
O zaman neden bir çatallanma sonucu ayrı bir platform ve token oluşturmaya gerek duyulmuştur?
Bunun nedeni Uniswap evreninde bulunmayan tokenomik niteliktir. SUSHI tokenin yaratılması, likidite sağlayıcıları için ek bir ödül gerekliliği üzerinden doğmuş ve UNI tokenden bu nedenlerle ayrıştırılmıştır.
Sonraki başlıklarımızın birisinde SushiSwap’ın, Uniswap’tan neden farklı olduğunu da inceleyeceğiz.
SushiSwap (SUSHI) kurucusu aslında geleneksel proje kurucularından farklı bir pozisyondadır. Çünkü sıfırdan bir proje ya da teknik doküman (whitepaper) ortaya çıkarmamış ve UNI ekosisteminde bir çatallanma yaparak SUSHI’yi üretmiştir.
Haliyle merkeziyetsiz ve anonim olarak işlem yapılabilen Uniswap platformundaki bu çatallanma mimarları da anonim olarak mahlaslar arkasında ortaya çıkmıştır.
Chef Nomi takma ismiyle bilinen kişi bu çatallanmanın ve SUSHI’nin kurucusu olarak gösterilir. Chef Nomi adına sahip kişi veya onun Uniswap'tan çatallanmadaki etkileri bağlamında, hakkında pek de bir şey bilinmemektedir.
Ancak Chef Nomi tek başına değildir ve iki farklı takma ismi olan kurucu ortaklara sahiptir. Bunların mahlasları ise sushiswap ve yalnızca Maki olarak da anılan 0xMaki’dir. Bu üçlü SushiSwap'ın programlanma süreçlerini, platform ve tokenin geliştirilmesini ve ticari etkileşimleri görev paylaşımıyla yürütmektedir.
Çok yakın bir geçmişre SushiSwap'ın sahibi, kaldıraçlı opsiyonlar borsası FTX ve yeni girişim Alameda Research CEO'su Sam Bankman-Fried olmuştur.
Bankman-Fried, kripto endüstrisinde gayet meşhurdur. SBF kısaltmasıyla anılan girişimci Stanford mezunu bir Kaliforniya vatandaşıdır.
SUSHI token maksimum arz sınırı olan kripto para birimleri arasında yer alır. Bu en fazla arz sınırı 250 milyon SUSHI token olarak belirtilmiş ve bunun 240 milyonu 2022 Mart ayı itibariyle üretilmiştir.
Öte yandan toplam arz olan 240 milyonun sadece yarısı dolaşımda görünmektedir. Dolaşımdaki tam rakam ise 127.244.443 SUSHI token olarak bilinmektedir.
14 Mart 2022 tarihinde SUSHI token takribi olarak 2,91 ABD doları fiyatından işlem görmektedir.
SushiSwap mecrası diğer token takas platformlarıyla benzerlik gösteren çalışma ilkelerine haiz olsa da bazı yönleriyle ayrışmaktadır.
SushiSwap’a neden ihtiyaç duyulduğu, Uniswap’ta yaşanan çatallanmanın nedenleriyle açıklanmaktadır. Bu noktada iki platformun farklılıkları kullanıcılar için yol gösterici olabilir.
İki platforum ve bunların sahip olduğu iki farklı yerel tokenin (SUSHI, UNI) farklıları üç başlık altında incelenebilir.
İki platform arasındaki ilk temel fark, ödül olarak elde edilen kazançların istikrarı üzerinedir.
UniSwap platformunda nakit sağlayıcılar, bahsi geçen likiditeyi aktif bir biçimde sunarak, likitide havuzlarındaki işlem bedellerinden bir defaya mahsus pay alırlar.
Ancak SushiSwap üzerinden benzer bir işlem yapıldığında, belirlenen miktarlarda likidite sağladıktan sonra süreklilik halinde istikrarlı şekilde Sushi Token kazanmaya devam edilebilir.
İki token takas uygulaması da kullanıcılarına pasif gelir elde edebilecekleri opsiyonlar sunarlar.
Ancak UniSwap bünyesinde, yatırımcılar likitide havuzlarındaki payları iade aldıklarında, buradan elde ettikleri pasif gelirler durdurulur.
Çatallanma sonrası oluşturulan sistem ise SushiSwap havuzlarındaki likiditeden ayrılmaya karar verseniz bile SUSHI şemsiyesinde biriken protokol bedellerinin kısmi miktarını kazanmaya devam edersiniz.
Üçüncü ve belki de bazı eski kullanıcılar için en önemli ayrım ise paydaşlar arası ödül bölüşümü mekanizmasında yatmaktadır.
Uniswap kullanıcı kitlesini çoğalttıkça, platformun en eski katılımcılarının gelir payları azalmaktadır. Spesefik olarak büyük tutarlarda yatırım yapan paydaşların sayısı arttıkça eski kullanıcıların gelir endişeleri tetiklenmektedir.
SushiSwap bu soruna platforma ilk katılan paydaşlara öncelik ve ayrıcalıklar tanıyarak çözüm getirmiş ve artan kullanıcı sayısını eski üyelerin endişe duyması gereken bir olgu olmaktan çıkarmıştır.
SUSHI token kendi platformu SushiSwap ve öncül mecrası UniSwap üzerinden alınabilir, stake edilebilir ve saklanabilir.
Ancak bu platformların ödülleri ve likitide havuzlarıyla ilgilenmeyen küçük ve orta ölçekli yatırımcılar özellikle uzun vadede SUSHI token saklamak için birçok yerel ve küresel kripto borsasında bu tokeni bulabilirler. Bu borsalardan en çok bilinenleri şu şekilde sıralanabilir:
Bu borsalar aynı zamanda SUSHI saklayabileceğiniz spot cüzdanları da barındırır. Türkiye’de yaşayan kullanıcılar için en hızlı ve kolay yöntem Binance TR mobil uygulaması üzerinden bir hesap açarak Vakıfbank üzerinden hesaba TRY aktarmak olacaktır.
Böylece fazla işleme ihtiyaç duymadan kendi itibari paranız üzerinden SUSHI alabilirsiniz.