Cosmos (ATOM)

Blok zinciri dünyasında ölçeklenebilirlik probleminin yanı sıra müşterek şartlarda çalışabilmek de çözülmesi gereken başlıca problemler arasında yer almaktadır. Günümüzde Bitcoin tarafından geliştirilen ilk blok zincirinin üzerinden 10 yıldan fazla süre geçmiştir. Geçen bu 10 yıl sektörün hızla gelişmesini sağlamıştır. 2022 yılının Ocak ayını bitirdiğimiz bugünlerde kullanıcılar artık müşterek çalışabilir blok zincirleri konusunda artık bir çok seçeneğe sahiptir. Cosmos açık kaynaklı geliştirici araçları ve Tendermint mutabakat mekanizması ile kullanıcılar açısından en çok tercih edilen sistemler arasında gelir.Peki ya Cosmos neden kullanıcılar için bu kadar popüler bir konumdadır?

Cosmos (ATOM) Nedir?

Kısaca açıklamak gerekirse Cosmos eş zamanlı olarak birlikte çalışabilen blok zincirleri yaratabilmek için, çeşitli araçlar ve ağlardan oluşan bir ekosistemdir. Cosmos'un ana zinciri olan Cosmos Hub, Zone ismini verdikleri birbiri ile uyumlu blok zincirleri için merkezi bir kayıt sistemi olarak işlev görür. Zone adı verilen bu uyumlu blokchainler her kullanıcı için yüksek seviyede kişiselleştirilebilme özelliğine sahiptirler. Bu özellik kripto para geliştiricilerinin kendi kripto paralarını tasarlamasına olanak sağlar. Ayrıca geliştiriciler bu özellik sayesinde kendilerine özel blok doğrulama sistemleri de tasarlayabilirler.

Bahsedilen bu Zone'lar bir Cosmos blok zinciri tasarlayabilmek için gerekli temelleri Cosmos SDK kullanarak yaratırlar. Cosmos SDK tüm bunlara olanak sağlayan sisteme verilen isimdir. Cosmos SDK'nın hali hazırda kullanılan mutabakat katmanı Terminal Core'dur. Terminal Core aynı anda birden fazla Cosmos blok zincirinde kullanılabilen, doğrulayıcı tabanlı bir mutabakat sistemi sağlamaktadır. Ancak buna karşılık olarak her bir Zone kendine ait doğrulayıcıların nasıl seçeceğini belirleyebilme imkanına sahiptir.

Bu blok zinciri Cosmos Hub ana ağı olan blok zincirinden hizmet alabilmek için ATOM kullanır. Bunu yaparken ATOM'un maksimum seviyede stake eden düğüm grubundan 100 adet doğrulayıcı seçimi yapar. Stake edilen ATOM'un miktarı tüm doğrulayıcılara atanan oylama gücünün seviyesini belirler. Daha sonra içlerinden bir lider doğrulayıcı diğer doğrulayıcıların oylamasına sunmak üzere yeni blok önermeleri yapar. Başarılı olan bloklar doğrulayıcı için bir blok ödülü demektir. Her bir ödül tercih ettikleri doğrulayıcı adına ATOM stake eden kullanıcılara belirlenen oranda paylaşılır.

Tüm bunlara ek olarak ATOM coin, Cosmos Hub'ın mutabakat mekanizmasında kullanılıyor olmanın yanında, yönetişim oylamalarında yer alabilmek ve işlem ücretlerini ödemek için de kullanılabilmektedir. Ancak doğrulayıcılar yapılan önerilerde kesinlikle yer almak zorundadırlar. Bulunmadıkları takdirde bazı yaptırımlara tabi tutulacaklardır.

Cosmos'un Amacı Nedir?

Cosmos, Tendermint ekibi tarafından geliştirilmiş açık kaynaklı bir topluluk projesidir. Cosmos'un amacı ve genel anlamda vizyonu geliştiricilerin birbirleri ile işlemler yapabilmesine imkan sağlamaktır. Sağladığı bu imkân birbirleri ile işlemler yapabilen geliştiricilerin yeni blok zincirleri oluşturmalarına ve bu blok zincirleri arasındaki engelleri aşmalarına olanak sağlar.

Cosmos'un burada yapmak istediği kullanıcıları üzerinden, birbirleri ile merkezi olmayan bir yoldan iletişim kurmalarını sağlayarak bir blok zincirleri internet ağı oluşturmaktır. Cosmos'un sağladığı bu olanaklar geliştiricilere blok zincirlerinin özerkliklerini koruyabilmeleri, işlemlerini daha hızlı yapabilmeleri, ekosistem içindeki diğer blokchainler ile iletişim kurabilmeleri gibi bir çok imkan sunmaktadır.Cosmos, Cosmos SDK, Tendermint ve IBC gibi bir çok açık kaynaklı araç kullanılarak geliştiricilerin hızlı, güvenilir ve ölçeklenebilir bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Bunlara ek olarak Cosmos platformunu kullanan her bir geliştirici kendi ekosistemini daha üst seviyelere çıkarabilmek için platformda kendine özel ek araçlar tasarlayabilme yetisine sahiptir.

Cosmos (ATOM) Kurucusu Kim?

2014 yılında Tendermint ekibi tarafından bir topluluk projesi olarak tasarlanan Cosmos, Tendermint'in de geliştiricileri olan Jae Kwon, Ethan Buchman ve Zarco Milosevic tarafından kurulmuştur. Bu kuruculardan Jae Kwon 2020 yılında şirket CEO'luğundan ayrılmıştır. Ancak buna karşın hala Cosmos projesinin baş mimarlarından biri olarak kabul edilir.

2020 yılına kadar projenin hem kurucusu hem baş mimari hem de CEO'su olan Jae Kwon'un CEO'luk görevinden ayrılmasının ardından yerine Peng Zhong gelmiştir. Tendermint'in yeni CEO'su olan Peng Zhong göreve geldiği günden bu yana projenin yönetim kurulundaki isimler üzerinde köklü değişimler yapmıştır. Jae Kwon'dan CEO'luğu devralan Peng Zhong şirket vizyonunu Cosmos için hevesli kullanıcılar oluşturmak ve Cosmos hakkında eğitim kaynakları oluşturarak şirketin büyümesini sağlamak olarak açıklamıştır.

Tendermint Nedir?

Tendermint hem Cosmos'u kuran ekibin kurucu ismi hem de Tendermint Core blok zinciri mutabakat mekanizması ile Cosmos'un kullandığı mutabakat mekanizmasına verilen isimdir. Tendermint Core, Cosmos'a mutabakat motorlarına bağlanmasına olanak sağlayan bir araç sunmaktadır. Tendermint'in sunduğu bu araç geliştiriciler tarafından Tendermint ABCI olarak bilinir. Cosmos'un hali hazırdaki mutabakat mekanizması olan Tendermint ''BFT'' olarak bilinen Bizans Hata Töleransına sahiptir. Bizans Hata Töleransı sayesinde kötü niyetli olan ya da işbirliği yapmakta direnç gösteren katılımcılar işlemlerin doğrulanma süreçlerini sekteye uğratamaz.

Tendermint Core altyapısında doğrulayıcıların görevi blok zincirine ait verilerin bir kopyasını tutmak ve bu kopyada bulunan düğümleri yürütmektir. Cosmos Hub'da doğrulayıcı sayısı 100 ile sınırlanmıştır. Buna bağlı olarak tam düğümlerin hepsi doğrulayıcı değildir. Zincire eklenecek yeni blokları işlemlere onay veren doğrulayıcılar oylar ve kararlaştırır. Bu doğrulayıcılar bir düğüm halinde ATOM stakeleyerek bulundukları pozisyona sahip olurlar. En yüksek stake yapan ilk 100 düğüm doğrulayıcı konumuna getirilir. Doğrulayıcıların oylama gücü ise ellerindeki stakeledikleri ATOM miktarı ile doğru orantılı olacaktır.

Cosmos (ATOM) Nasıl Çalışır?

Cosmos temelde , müşterek halde çalışabilen farklı blok zincirleri üzerinden tek bir ağ oluşturmaya yarar. Bu blockchainlerin ana zinciri olan Cosmos Hub birbirlerine bağlı halde bulunan Zone'lar arasında varlık ve veri transferleri yapabilir. Bu transferleri yaparken ortak bir güvenlik katmanı kullanır.

Cosmos'un ana blok zinciri ağı Proof of Stake blok zinciri ana ağı ve Zone adı verilen isteğe bağlı uyarlanabilme özelliğine sahip block zincirlerinden oluşmaktadır. Tüm bu işlemler Cosmos'un kendine özel mutabakat mekanizması olan Tendermint'i ve kendine ait genel arayüzünü kullanarak yapılır. Cosmos bu araçları kullanarak çalışır.

Cosmos ağı üç farklı katmandan oluşur. Bunlardan birincisi Ağ Kurma katmanıdır. Ağ kurma katmanında işlem onaylamaları ve diğer mutabakat mesajları merkez blok zincirleri ile ağ kurar. İkinci katman ise Uygulama olacaktır. Uygulama katmanında sistem yeni işlem ve güncel bakiye durumuna göre güncellemektedir. Üçüncü sırada Mutabakat katmanı gelir. Bu katmanda sistem yeni işlemler ekleme konusunda nasıl fikir birliğine varılacağı konusundaki düğümleri organize etmektedir.

ATOM Coın Nedir?

Atom, Cosmos'un kullandığı yerel kripto para birimidir. Atom coinin temelde üç adet kullanım alanı bulunmaktadır.

1-Gereken hesaplama gücüne bağlı olarak belirlenmiş olan işlem ücretlerinin ödemeleri.

2-Mutabakat doğrulamasında rol almak karşılığında elde edilecek ödüllerin doğru kullanıcılara stake edilmesi.

3-Kullanıcının elindeki Atom coin miktarına göre yönetişim sistemi üzerinde rol alması ve platformdaki oylamalar üzerinde bir karar verici olabilmesi. Miktara göre kullanıcısına belirli oranda bir güç sağlıyor olması.

Atom enflasyonist bir kripto birimidir. Bunun sebebi ise Atom'un piyaslarda ''ICO'' olarak bilinen İlk Coin Arzı'na göre dağıtılmış olmasıdır. Bu durumdan sebep Atom'da bir arz limiti bulunmamaktadır. Bu da onu enflasyonist bir kripto para birimi yapmaktadır.