Bitcoin: Kriptoların Efendisi

Namıdiğer “BTC’”, kısaca “kripto paraların şahıdır” dersek buna pek az kişi karşı çıkabilir. Nereydeyse en kolay ulaşılabileni ve kripto para piyasalarının jenerik ismidir. Yani kripto coinler hakkında hiçbir aşinalığı olmayan eşinize dostunuza bile sorsanız BTC coini en az bir kere duyduklarını söyleyeceklerdir. Hatta meseleye aşırı Fransız kalanlar, bütün kripto paraların genel adını Bitcoin sanabilirler.

Ancak “Peki bu Bitcoin parasının aslı astarı nedir?” diye sorarsak; hemen hemen uzman kripto analizcileri dışında kimse detaylı ve kapsamlı cevaplar veremeyecektir. İşte bu makalede BTC hakkındaki bilgilerimiz artsın diye meseleyi daha yakın mercekten inceleyeceğiz.

Bitcoin nedir?

Bitcoin nedir sorusuna karşılık verilebilecek en kısa cevap: Herhangi bir merkeze sahip olmayan sanal para birimi olacaktır. Gizli ve merak edilen bir kimliğe sahip Satoshi Nakamoto takma isimli bir kişi veya grup tarafından beyaz bir kâğıt üzerine yazılan fikirler doğrultusunda bir düşünce olarak ortaya çıkmış ve takip eden gelişmeler sonucu son halini almıştır. Bu dijital para birimine dair teknolojiyi yaratan kişi veya kişilerin kimliği hala gizeml bir sırdır. Bitcoin, alışılmış online ticaret sistemlerinden daha alt seviyelerde işlem ücretleri doğurur. Devletlerden sağlanan itibari para birimlerine karşın, merkezi bir otorite tarafından işletilmemektedir. Yani BTC üreten herhangi bir “Merkez Bankası” bulunmamakta ve haliyle bu dijital varlık sansür ve kısıtlamalardan kaçınabilmeyi kolaylaştırmaktadır. Bu makale Bitcoin’e dair merak edilenleri hem tarihsel hem de teknik boyutuyla ele almayı amaçlayan çeşitli bölümlerden oluşmaktadır.

Kripto Dünyasına Giriş: Bitcoin’i Anlamak

Satoshi Nakamoto takma adıyla piyasaya sürüldüğü an itibariyle ilk kripto para olma özelliği taşıyan bitcoin ve BTC’ye dair bütün ticari işlemler küresel boyutta yayılmış binlerce ve belki de on binlerce bilgisayar tarafından yürütülmektedir. BTC ekosistemine giriş için herhangi bir kişi veya kurumun açık kaynaklı yazılımı edinmesi sayesinde mümkündür. Yani herkese açık, kozmopolitan bir para biriminden söz ediyoruz. Bu noktada bir para biriminin bütün ülkesel ve mali sınırlardan bağımsız biçimde dolaşımda olması bu teknolojik devrimi eşsiz kılan en temel kaidedir.

Böyle önemli bir kırılım yaratan dijital varlığa dair halen anlaşılamamış birçok nokta olmakla birlikte, BTC geliştirilmeye açık onlarca nüve de içermektedir. Kimi çevrelerce şüpheci eleştilere maruz kalsa da Bitcoin’in geçerliliği her geçen gün artmakta ve yavaş yavaş günlük hayatın en ince ayrıntılarına kadar sirayet etmektedir. Hal böyle olunca, BTC’nin; tarihi, kullanım alanları, niteliği ve sayısı gibi detaylar oldukça önem kazanmaktadır. Sonraki bölümde Bitcoin’in neler için kullanıldığı aktarılmaya çalışılacaktır.

Bitcoin Projesinin Amacı ve Bitcoin Whitepaper

Yukarıda dijital para serüvenlerinin ilk başlarına göz attık. Görüldüğü üzere hepsi birer vizyon ve görev doğrultusunda tasarlanmışlardır. İşte BTC kripto para ile başlayan asıl coin çağında da coinlerin vizyon ve misyonları whitepaper denilen teknik dokümanlarda gizlidir.

Bu doğrultuda BTC projesinin amaçları da 2008 yılında Kriptografi Posta Listesi’nde paylaşılmıştır.

Bitcoin Whitepaper Amaçları

Son on yılımıza damgasını vuran bir teknoloji hakkında detaylı bir bilgi sahibi olmak istiyorsak onun teknik dokümanına yani her coinin çıkış noktası olan whitepaper’ına bakmamız gerekir. Bu doğrultuda BTC’nin beyaz kâğıdı içinden çıkarabileceğimiz bilgiler ve BTC’nin amacına yönelik tanımlar maddeler halinde listenebilir:

Bitcoin Whitepaper İlginç Bilgiler

• Bitcoin Whitepaper’ın başlığının Türkçe karşılığı “Bitcoin: Eşlerarası Elektronik Nakit Sistemi” şeklindedir.
• İlginç olan ise Bitcoin kelimesinin başlık dışında başka bir yerde geçmemesidir.
• Bitcoin toplam 9 sayfa, 3.319 kelimelik bir whitepaper’dır.
• Geleceğin kripto para birimini özlü ama sade biçimde açıklar.
• BTC projesi merkezi finansal kapitalizmin neredeyse çökme noktasına geldiği 2008 krizinden birkaç hafta sonra ortaya atılmıştır.

Whitepaper Amaçları

• Herhangi bir merkezi sisteme bağlı olmadan çift taraflı harcamalar yapmak
• Açık kaynaklı işlem verilerini, merkeziyetsiz ama şeffaf biçimde gösterebilmek
• Kronolojik kayıt defterlerine yapılan işlemleri asıl ödeme aracı olarak kullanmak
• Kayıtlara herkes cüzdan adreslerinden ulaşabilse de amacı tam bir anonimlik ve gizlilik sunar
• Bir diğer amacı ise küresel likit dolaşımını hızlı ve düşük ücretle sağlayabilmektir

Kripto paraların nufüz cüzdanı olan White Paper'ın ne olduğunu, ne işe yaradığını ve nasıl yazıldığını tam anlamıyla öğrenmek için White Paper (Teknik Doküman) yazımızı inceleyebilirsiniz.

Toplam Kaç Bitcoin Var: Dolaşımdaki Bitcoin Sayısı

BTC’nin bağlı olduğu protokol, onun Bitcoin blok zincir ağından üretim sayısını 21 milyon Bitcoin kripto parası şeklinde sınırlamıştır. 21 Milyon sayısı ilk bakışta hepimiz için oldukça büyük bir miktar olsa da her geçen gün artan küresel çaplı madencilik faaliyetleri bünyesinde hız kazanan BTC yaratım süreçleri halving denilen bir sistem ile görece hız kesmektedir. Zaten 2020 yılı itibariyle takribi olarak 18,9 milyon BTC’nin kripto para piyasalarında dolaşımda olduğu bilinmektedir. Bu ise arzın yaklaşık %90’ına tekabül eder diyebiliriz. Haliyle 2009’dan bu yana yüzde 90’lık bir üretim yapılması, kalan %10 için halving uygumalarını beraberinde getirmiştir.

Halving kavramının Türkçe karşılığı yarılanma olarak ifade edilebilir. Yarılanma demek, BTC üretim süreçlerinde, belirli bir vakit karşılığında elde edilen kripto paraların kademeli ve periyodik açıdan azaltıması anlamına gelmektedir.

Halving’e dair daha detaylı bilgi edinebilmek için makalenin ilerleyen bölümlerine bakabilirsiniz. Tüm bu bilgiler eşliğinde, artık asıl meseleye yani bu madencilik faaliyetlerinin nasıl geliştiğine göz atabiliriz.

Bitcoin Ne İçin Kullanılır?

Bitcoin, kullanıcıları tarafından çok çeşitli nedenler ve amaçlar doğrultusunda kullanılabilmektedir. Birçok kişi, bu dijital varlığı kullanma sebebini, herhangi bir izine tabi olmadan aktarım olanağı sağlamasına dayandırır. Öyle ki artık heryerde bulabileceğimiz bir internet bağlantısına sahip herkes, hiçbir izin gerektirmeden diğer kullanıcılarla karşılıklı BTC aktarımı yapabilir. Tercih edilme nedenlerinin başında da bir nevi otorite kabul etmeye bu doğa yapısı gelmektedir.

Bir bağlamda itibari para birimleri ile, kimsenin bu dijital para birimini kullanımına engel olunamayacağı doğrultusunda kısmi bir ortak nokta barındırır. Öte yandan yerkürenin en ücra köşelerine bile rahat bir para aktarımı imkanını, bahsi geçen itibari paralardan çok daha kolay sunmaktadır. Nihayetinde hafif mizahi bir şekilde: bugüne kadar cüzdanlarımızdaki paralar ne için kullanılıyorsa, BTC’yi de onun için kullanabileceğimiz söylemek yanlış olmayacaktır.

Bitcoin’i Değerli Kılan Şey Nedir?

Sansürler ve kısıtlamalar karşısında bağışıklık gösterebilen güvenilir olduğu kadar dayanıklı sınır tanımaz bir para birimi düşünün. Bu cümleyi okurken bile insanın aklında meşhur BTC simgesi canlanıyor değil mi? Bitcoin’i de değerli kılan şey ilk bakışta bu özelliklerinden meydana gelmektedir. Ancak daha da önemlisi banka ve şirketler üzerinden en küçük işlemlerde bile belirtilmesi zorunlu kılınan kimlik bilgileri, BTC kullanımı için gereksiz detay olmaktan öteye geçemez. Uluslararası ticarette döviz üzerinden ödemelerin ve havalelerin sadece cüzdan adresleri (dijital linkler) üzerinden yapılması da artık tartışılamaz bir emtia kabul edilen BTC’yi en gözde ödeme araçları arasına sokmaya yetmiştir.

Finansal nakil ve ödemeler dengesi ortasındaki konumuyla göz dolduran Bitcoin’i değerli kılan bir diğer özelliği de onun çoğu zaman kazançlı bir yatırım aracı olarak görünmesidir. İngilizce Hold fiili ile özdeşleşirilen, bir BTC alarak uzun süreler boyunca cüzdanda tutmak eylemi, BTC’nin çıktığı günden bu yana birçok yatırımcı için karlı bir yatırım olmuştur. Bu yönüyle BTC bir değer saklama aracı olarak da değerli bir sanal birim kabul edilir.

BTC yatırımcıları bahsi geçen niteliklerin, global kullanılabilirlik ve yüksek nakit akışları ile birlikte düşünüldüğünde, uzun dönem yatırımlar adına bu kripto paranın oldukça ideal bir araç olduğu konusunda hem fikirdir. Yatırımcılar, bu kripto paranın fiyatının gün geçtikçe artmayı sürdüreceğini ön görmektedir.

KRİPTO PARA YATIRIM EĞİTİMİ

Kripto borsalarında kazanmak için gereken herşeyi öğrenin.

DETAYLI İNCELE

Bitcoin’in Diğer Coinler Karşısında Artıları Nelerdir?

Bitcoin’i çizgi film dünyasından bir karakterle özdeşleştirmek istersek bu kesinlikle “Temel Reis” olurdu. Nedeni ise diğer coinler karşısında Bitcoin’in artılarının, ıspanağın faydalarından bile çok olmasına bağlayabiliriz. İşte bu avantajlar da kripto yatırıcımlarını aynı Safinaz gibi etkilemektedir.

Bütün faydaları saymak mümkün olmamakla birlikte en temel başlıkları şu şekilde sıralayabiliriz.

1. Ün ve Saygınlık

Hiçbir kripto para birimi halen BTC coin kadar popüler olmamış bu kadar hacim kaplayamamıştır.

Haliyle diğer coinler karşısında Bitcoin’in en büyük avantajı hali hazırda elde ettiği şöhrettir.

2. Ulaşılabilirlik

Büyük güç, büyük sorumluk getirir derler. BTC’ninde meşhurluğu sayesinde kazandığı sorumluluk, kripto harcamalarında en çok yerden ulaşabilme birinciliğinin sorumluluğu olmuştur. Henüz medyaya başka bir örnek yansımamışken bile BTC ile ATM üzerinden nakit çekilebileceği gibi gelişmeler onu diğer kriptolar karşısında oldukça güçlü kılmaktadır.

3. Hacim

Bu ulaşabilirlik haliyle likit hacmi de beraberinde getirmektedir. BTC’nin bütün kripto borsaları toplamında coin piyasasında kapladığı hacim doğrudan doğruya bütün coinlerin fiyat dalgalanmalarını etkileyebilmektedir. Bu hacim o kadar yüksektir ki BTC dominansı denen kavram ortaya çıkmış ve piyasayı ne kadar domine ettiği üzerinden tekniz analizlere konu olmuştur.

4. Kripto Paralara Öncül Olmak

Yeni çağın devrimi görünen bir meta olarak kripto para çağını tam anlamıyla başlatan coin Bitcoin’dir. Haliyle acemi ve ne yapacağını bilmeyen yeni yatırımcıların da ilk yöneldiği dijital para o olmaktadır. Bu konuda öncül olması, ona olan talebin azalmasını engeller ve bu sayede diğer coinler karşısında üstünlük sağlar.

Bitcoin Nasıl Çalışır?

Bir para biriminin nasıl çalıştığı sorusu fiat para birimleri üzerinden sorulduğunda komik kaçabilir. Ancak BTC’nin nasıl çalıştığını anlamak kripto para piyasalarına uyum sağlamak koşullarının öncül gerekliliklerindendir.

Bitcoin, anında ödemeleri kolaylaştırmak için peer-to-peer yani eşler arası (P2P) teknolojisini kullanan ilk para birimi olarak normal itibari paraların bağlı kaldığı sistemlerden daha karmaşık konseptler içermektedir.

BTC kaba bir tabirle, e-mail teknolojisine benzetilebilir.  Ancak hiçbir şahış ya da şirketin, BTC networküne sahip olması mümkün değildir. Mümkün olmadığı gibi herhangi bir; temsilcilik, franchise vb. bir kurumsal yayılma seçeneği de mümkün değildir. Ek olarak bu kripto paranın değeri merkeziyetsiz ve bağımsız borsa piyasalarında arz talep dengesi ile belirlenir. Söz konusu borsalar, alıcıların ve satıcıların işlem buyruklarını eşleştirerek, kullanıcıların ticari sonuçlarını, fiyat ve piyasa verileri olarak yayınlamaktadırlar.

Örnek  Bitcoin Çalışma Şeması

Basit bir örneklem ile Bitcoin’in nasıl çalıştığını farazi olarak Teoman ve Ayşe ismini vereceğimiz iki hayali şahıs üzerinden açıklayabiliriz. Örneğin; Ayşe, Teoman’a bir miktar (100 dolar diyebiliriz) BTC transferi yaptığında bu aktarım alışık olduğumuz geleneksel bir yapıda gerçekleşmez. Bu işlem kâğıt bir para iletmenin sanal dünyadaki eylemsel karşılığı değildir.

Bu işlem daha çok Ayşe’nin beyaz bir kâğıt üzerine herkesin okuyabileceği şekilde: “Teoman’a 100 dolar verdim” yazması şeklinde resmedilebilir. Teoman ‘ın da bu 100 doları başkasına transfer etme gerekliliği doğduğunda göndereceği kişi bu 100 doların Teoman’da olduğunu Ayşe’nin yazdığı kâğıda bakarak emin olabilir.

İşte çoğu yerde karşımıza çıkan blockchain teknolojisi, burada metaforik olarak kullandığımız kâğıdın yerine geçen bir veritabanıdır. Kısacası Ayşe ve Teoman bir ödeme yapacakları zaman yukarıda P2P olarak bahsettiğimiz eşler arası bir ağ yayını üzerinden bu işlemi gerçekleştirmektedir.

Bitcoin Yasal Mıdır?

BTC kripto para, elbette Kuzey Kore gibi internet kullanımının bile izne tabi olduğu yerlerde yasak bir meta olarak geçebilmektedir. Ancak istisnai örnekler dışında, neredeyse her ülkede diyebileceğimiz kadar yasal bir dijital para birimidir. Yine de kripto para yatırımı yapacak, Bitcoin alacak her yatırımcının, yaşadığı ülkede, BTC’nin yasal pozisyonu hakkındaki yasa ve tüzükleri okuması oldukça önem arzeder. Nihayetinde bu metayı yasal kabul eden her hüküme de farklı vergilendirme ve entegrasyon süreçleri izleyebilmektedir. Bitcoin gibi kripto paralar için getirilen düzenlemeler (regülasyon) hala konuya dair yetersiz ve amatörce adımlardan ibarettir.

Kripto paraların ve Bitcoin'in yasal durumu hakkında detaylı bilgiyi https://isternet.com/content/62/merak-edilen-dosya-kripto-paralar-yasal-mi içeriğimizden öğrenebilirsiniz.