Hepimiz bir gün bir adaya yerleşerek sahillerde yaşamayı bir kere de olsa aklımızdan geçirmiştir. İşte belki de kripto yatırımcıları için bu hayali gerçekleştirebilecekleri bir yatırım fırsatı sunan Cardano’nun da listelendiğin borsalarda kısaltımış ismi ADA olarak karşımıza çıkar.
Cardano kendine has bir coini olan bir blockchain teknolojisidir. Bu makalede hayallerimizdeki adalar yerine işte bu ADA coinin detaylı incelemesini yapmaya çalışacağız.
İçindekiler
Cardano kısaca blok zincir tabanlı bir platform projesidir. Proje kendi içinde kendi coinini de barındırmaktadır.
Proje özelinde kriptografiye dair doğrudan ve hızlı transferler olanağı sunmak isteyen açık kaynak kodlarına sahip bir blockchain teknoloji örneğidir. Projeye dair bütün geliştirmeler ve fikirler İsviçre’nin Zug bölgesinde merkezi olan “Cardano Vakfı” tarafından üstlenilmektedir.
ADA coin, Cardano projesi dahilindeki bir kripto para birimidir ve aslında bir tokendir. ADA token olan adını yirminci asrın meşhur matematikçisi Ada Lovelace’ten almıştır. ADA kripto parası, projeyle paralel biçimde 2015 yılında lansman yapmış bir dijital paradır. Oldukça hevesli bir yatırımcı ve kullanıcı topluluğuna sahip ADA, gelişim aşamalarını yavaş yavaş da olsa büyük bir titizlik örneği göstererek tamamlama sürecindedir.
Gelişme sürecindeki yavaş ama titiz karakteristiği, çoğunlukla onun projesinde yer alan ekiplerin akademik niteliklerine yorulmuştur. Buradan hareketle diyebiliriz ki eğer her coin bir mesleğe sahip olsa, ADA coin kesinlikle Stanford gibi bir üniversitede profesörlük pozisyonunda olurdu.
Muhtemelen şimdiden gözünüzde karizmatik bir imaj oluşturan bu coin hakkında merakla daha çok bilgi edinmek ister misiniz? O zaman; ADA nedir? ADA coin ne işe yarar? Gibi sorulara cevap vermek için yola çıkmış bu makale tam size göre!
Artık bir ilkokul öğrencisi bile karşınıza geçerek, piyasaya bir coin süreceğini söylese, büyük bir ciddiyetle ona whitepaper’ını soracak seviyeye geldik. Çünkü bu beyaz kağıtlar, projeler ve coinler hakkında hiçbir yerden öğrenemeceğimiz bilgilerin tek kaynağı niteliğindedir.
Cardano projesi amaçları doğrultusunda beş farklı evreden oluşan bir yol haritası üzerinden ilerlemektedir. Bu evreleri kısa başlıklar halinde ele almak henüz ikinci evresini yaşayan ADA’nın geleceği hakkında daha net bir portre çizmemizi mümkün kılacaktır. Ayrıca her evre kendi içinde bir amaç taşıdığı için ADA coin amaçlarına dair de geniş bir perspektif sunar.
Bu evrenin sonunda, projede çalışan bilim insanlarının NASA astronotları gibi “ADA uçuşa hazır” dediklerini hayal edebiliriz.
Bu ilk evre bir doğuşu simgeler ve projenin ağını ADA transferleri gibi basit işlemler için kullanıcılar sunulması amacı taşır. Amacını da başarıyla gerçekleştirmiş görünmektedir.
İkinci evrenin üstünden henüz çok az zaman geçti. Lansmanından tam beş yıl sonra yani 2020 itibariyle, ADA coin projesi Shelley evresi ile birlikte bir “Hard Fork“ yani sert çatallanma yaşayarak ağ içinde mitoz bölünmeye gitmiştir.
Buradaki amaç merkeziyetsizliği daha arttırarak, coinlerin tam merkeziyetsiz bir yapıda dolaşımını sağlamaktır.
İlk iki evre arkasından üçüncü evre daha özel bir güncellemeyi işaret etmektedir. Henüz gerçekleşmemiş bu güncelleme ile birlikte Cardano coin ekibi, işlevsel akıllı kontratları, kendi platformları üzerinden eyleme geçirebilmeyi amaçlamaktadır.
Basho dönemi geleceğin bir temsilidir. Akıllı kontratların faaliyete sokulmasının hemen arkasından kolektif çalışılabilirliği optimize etmeye çalışacak ve ölçeklenebilirliği muazzam boyutlara ulaştırmayı deneyecek bu ekibin, Basho evresini adeta geleceğe dair bir hediye olarak algılamak yanlış olmayacaktır.
5. Voltaire
Cardano Projesinin son düzlükteki hızı şüphesiz ki göz kamaştıracaktır. Ünlü Fransız filozof ve edebiyatçi Voltaire ismi yeni çağda ADA coinin son evresi olarak bütün kripto yatırımcılarının dillerine pelesenk olabilir.
Bu evrenin asıl amacı ise üç kelimeyle yönetişim, yönetişim ve yönetişimdir. Voltaire sürecinin sonunda yönetişim için bir hazine sistemi ortaya koymak en önemli amaçtır.
Cardano ilk yayınladığı dahil olmak üzere tam tamına doksan adet whitepaper yayınlamıştır. Bazı coinler tek bir kâğıt üzerinden ilerleyebilirken bazıları VET gibi ikinci whitepaper’a da sahip olabilmektedir. Ama ADA ekibi yine akademik yayın yayılmacılığı teknik dokümanlar üzerinden göstererek bu sayıyı neredeyse rekor seviyeye yükseltmiştir. Her whitepaper’ı teker teker ele almak mümkün olmasa da kısa cümleler halide bu kağıtlardaki asıl noktaları maddelemek mümkündür:
Kripto para ile uğraşanların aşina olduğu Ethereum’a CEO’luk yapmış Charles Hoskinson önderliğinde kurulan teknoloji firması Input Output Hong Kong (IOHK), ADA kripto projesinin başlıca geliştiricisi konumundadır.
İş dünyasını profesyonelleri dahil olmak üzere ekibi; matematikçiler, bilim insanları ve ağırlıklı olarak mühendislik alanında akademik kariyer yapanlar tarafından vücut bulur. Projenin gelişim süreçlerindeki entelektüel zenginlik, projenin komplike yapısını anlamayı bazen güç kılabilmektedir.
Cardano kripto parasının ulaşabileceği maksimum arz 45 milyar ADA coini olarak belirlenmiştir. Henüz bu toplam arzın piyasada dolaşıma sürebilmiş kısmı ise yaklaşık %75’lik bir orana yaklaşarak 34 milyon sınırına doğru edim adımlarla ilerlemektedir.
Birinci nesil BTC, ikinci nesil ETH, üçüncü nesil… Bu cümleyi anlamlı bir şekilde tamamlayacak tek bir seçenek vardır ADA. ADA kripto para projesinin üçüncü nesil olma özelliği onun çalışma prensiplerini oldukça zorlayıcı hale getirir.
İlk iki nesli temsil eden blok zincir teknoloji ağlarında tıkanıklıklar meydana gelebilmektedir. Bu durum potansiyel toplam işlem miktarlarına kısıtlama anlamına gelir. ADA ise bu doğrultuda küresel çapta bir kullanımın verimsiz olacağını, BTC ve ETH işlem sürelerindeki önemli iniş ve çıkışları inceleyerek dalgalar üzerinden analiz eder.
Haliyle ADA’nın çalışma yöntemi hızlı ve kitlesel veri aktarımlarına uygulama çözümleri üzerinden ilerler. Şimdi bunlardan en bilinen iki tanesini birer başlık halinde aktarmaya çalışacağız
ADA gelişim olarak coin dünyasına bir tür ispat ve mutabakat mekanizması olan uygulamalar önererek çalışır. VISA kullanımındaki veri işleme ve transfer hızlarını referans alarak, katlanarak iyileştirebileceği saniye başına işlem (TPS) miktarlarıyla çalışmayı amaçlar.
POS sistemi bu doğrultuda Proof of Work’ün önüne geçecek görünmektedir.
İkinci çalışma yöntemi ise adını mitolojik bir efsaneden alan Hydra protokolüdür.
Hydra’nın altın tepside sunduğu ve gerçekten mitolojik güzellikte olan ana fikir: ağlara eklenen her yeni bir düğüm (node) sayesinde işlem kapasitesinin de arttırılabileceği düşüncesidir.
Ayrıca Cardano bütün blok zincirin tekrar başlatılmasına gerek duyulmadan sert çatallanmalar olasılığını da kendi ikinci evresinde bir çalışma yöntemi olarak kanıtlayabilmiş ender coinlerdendir.
Cardano’nun neden önemli olduğuna dair ilk söyleyebileceğimiz şey onun akademik niteliğidir. Aşırı karışık konseptler, zaten karmakarışık olan kripto dünyası tarafından anlaşılmadığı durumlarda bile önemli trendlere kapı açabilmektedir.
Bir diğer önemli katkısı ise alternatif sunduğu sistemlere karşı çok daha tasarruf odaklı olmasından ileri gelmektedir.
Cardano projesinin tokeni tek bir cümleyle: herhangi bir hisse, mülkiyet veya iş ispatı adına gerekli duyulan akıllı kontratların kullanımda olduğu her alanda kullanılabilecektir.
Akıllı sözleşmeler gündeme geldiğinde spesifik bir sektörden bahsedilemez. Keza ADA kendini karşılaştırmak için VISA işlemlerini örnek almaktadır. Bu makaleyi okuyan hangi birimiz VISA sisteminin kullanılmadığı bir sektör ya da endüstiri söyleyebilir?
O zaman ADA kullanım alanlarını tek celsede “küresel” olarak niteleyip, sektör sektör maddelemenin ne kadar da gereksiz olacağını belirtmek yanlış olmayacaktır.
Bir ADA ürünü sayılan ve IOHK uygulaması olan Daedalus, ADA coinleri stakelemek için açık kaynaklı masaüstü bilgisayar cüzdanıdır ve ADA saklamak için projenin kendi ürünleri iyi bir seçenektir.
Öte yandan Kucoin, Gateio, Binance farketmeksizin size ADA satın alıp, satabileceğiniz borsa cüzdanları da sunmaktadır.
Trezor ve Ledger gibi soğuk cüzdan uygulamaları da Adalite ve Yorori gibi hafif cüzdanlar da ADA saklayabileceğiniz değerli alternatiflerdir.